Chùa Hang Đảo Lý Sơn – Vẻ Đẹp Tâm Linh Giữa Lòng Biển Khơi

Chùa Hang hay còn gọi là Thiên Khổng Thạch Tự (chùa đá trời sinh), là một trong những điểm đến tâm linh nổi bật nhất trên đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi. Tọa lạc dưới chân núi Thới Lới, ngọn núi lửa cổ đã ngủ yên hàng triệu năm, chùa Hang không chỉ thu hút du khách bởi vẻ đẹp huyền bí của hang động tự nhiên mà còn mang giá trị lịch sử và văn hóa sâu sắc, gắn liền với đời sống tâm linh của người dân đảo.

Chùa Hang được hình thành trong một hang đá lớn nhất trong hệ thống hang động của đảo Lý Sơn, do nước biển xâm thực vào chân núi Thới Lới cách đây khoảng 4.500 năm, trong kỷ nguyên Holocene.

Theo ghi chép của nhà khảo cổ học người Pháp H. Parmentier và truyền khẩu dân gian, hang đá này từng là nơi cư trú hoặc thờ tự của người Chăm Pa, thờ các vị thần Bà La Môn. Đến thế kỷ XVII, dưới triều vua Lê Kính Tông, ông Trần Công Thành – một trong những người tiên phong khai hoang đảo Lý Sơn – đã mở rộng và biến hang đá thành ngôi chùa thờ Phật, đánh dấu sự giao thoa văn hóa giữa người Chăm và người Việt.

Năm 1994, chùa Hang được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích Lịch sử Văn hóa Quốc gia, khẳng định giá trị văn hóa và tâm linh đặc biệt của ngôi chùa.

Nằm ẩn mình trong một hang đá với chiều sâu khoảng 24-25m, rộng 20m, cao 3,2m, và diện tích gần 500m², không gian bên trong chùa Hang luôn mát mẻ quanh năm, ngay cả trong những ngày hè oi bức, mang đến cho du khách cảm giác yên bình, thoát tục.

Các bệ thờ được tạo tác từ nhũ đá tự nhiên, mang dấu ấn kiến trúc Chăm Pa, thờ các vị Phật như Tam Thế Phật (Phật A-di-đà, Phật Như Lai, Phật Di-lặc), Bồ Tát Quán Thế Âm, Địa Tạng Vương Bồ Tát, Đạt Ma Tổ Sư, và Thập Điện Diêm Vương. Ngoài ra, chùa còn thờ ba vị trưởng lão khai tự, ông thủy tổ họ Trần và bảy vị tiền hiền làng An Hải, thể hiện sự hòa quyện giữa Phật giáo và tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt.

Trước sân chùa là tượng Phật Bà Quán Thế Âm hướng ra biển, giang tay che chở cho đời sống của ngư dân được sóng yên biển lặng. Xung quanh chùa là những cây bàng vuông cổ thụ hàng trăm năm tuổi khiến cho nơi đây trở nên mát mẻ và là điểm dừng chân nghỉ ngơi của du khách.

Đặc biệt, trong hang có mạch nước ngọt chảy từ vách đá, được người dân và du khách tin là mang lại may mắn, sức khỏe, đặc biệt là cầu con cái.

Hai lối đi hẹp trong hang, được dân địa phương gọi là “đường lên trời” và “đường xuống địa ngục”, càng làm tăng thêm vẻ huyền bí, gắn liền với những truyền thuyết về sự tu tiên của người họ Trần thời kỳ đầu khai phá đảo.

Đứng trước sân chùa, du khách có thể phóng tầm mắt ra biển xanh bao la, ngắm những con sóng vỗ bờ. Giữa không gian thoảng mùi hương trầm, tiếng nước tí tách từ vách đá, cùng tiếng lá xào xạc, tạo nên một khung cảnh thanh tịnh, khiến lòng người như lắng lại.

Chùa Hang không chỉ là nơi thờ tự mà còn là biểu tượng tâm linh của người dân Lý Sơn. Ngư dân thường đến đây cầu nguyện trước mùa đánh cá, đặc biệt vào các dịp lễ như Tết Nguyên Đán, Phật Đản, Vu Lan, hay ngày vía Bồ Tát Quán Thế Âm, với niềm tin rằng Phật Bà sẽ chở che cho những chuyến “hải lộ bình an”. Các lễ hội truyền thống như giỗ thủy tổ họ Trần (ngày 10/3 và 8/4 âm lịch) hay tưởng niệm đội hùng binh Hoàng Sa cũng được tổ chức long trọng tại đây, thể hiện sự gắn kết hài hòa giữa Phật giáo và tín ngưỡng dân gian.

Chùa Hang còn được gọi là “chùa không sư”, bởi không có nhà sư trụ trì. Thay vào đó, các Phật tử và người dân địa phương thay phiên nhau chăm sóc, hương khói, giữ cho chùa luôn sạch sẽ và linh thiêng.

Chùa Hang không chỉ là một thắng cảnh thiên nhiên kỳ thú mà còn là nơi lưu giữ giá trị lịch sử, văn hóa và tâm linh của đảo Lý Sơn. Du khách hãy một lần đặt chân đến đây để cảm nhận sự bình yên giữa lòng thiên nhiên hùng vĩ và tmf hiểu những giá trị văn hóa thiêng liêng của vùng đất đảo tiền tiêu.